بلاک چین یا Blockchain

با پیدایش ارزهای دیجیتال و بیت کوین، راهکارهای جدیدی به منظور ثبت، ذخیره سازی و دسته بندی اطلاعات مربوط به دارایی کاربران ارائه شد. راهکارهایی که با درنظر گرفتن اصلی ترین شاخصه یعنی امنیت طراحی شده و بستر جدید و کارآمدی را برای ثبت دائم اطلاعات به وجود آورده اند.
یکی از این سیستم های ثبت و ذخیره سازی اطلاعات و گزارشات Blockchain  یا Block Chain (زنجره بلوک) می باشد.

بلاک چین یک لیست در حال رشد از رکوردها و تراکنش ها ـ با نام بلوک ـ می باشد که با استفاده از رمزنگاری (cryptography) به یکدیگر پیوند می یابند. در این فناوری هر بلوک حاوی یک هاش رمزنگاری شده از بلوک قبلی، یک نشانگر زمانی و داده های تراکنش یا معامله (که عموماً به عنوان یک درخت مرکل نمایش داده می شود) است. این بلوک ها که در برابر تغییر داده ها مقاوم می باشند، میان تمامی اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می شود و با تکنیک ها و الگوریتم هایی که در طراحی آن درنظر گرفته شده است امکان حذف و یا دستکاری اطلاعات ثبت شده را تقریبا به صفر رسانده است.

این سیستم توسط شخصی با نام Satoshi Nakamoto در سال 2008 اختراع شد تا به عنوان دفتر معاملات عمومیِ رمزنگاری بیت کوین خدمت کند.

طراحی

این فناوری که در قلب بیت کوین و سایر ارزهای مجازی وجود دارد، یک دفترچه باز و توزیع شده است که می تواند معاملات بین دو طرف را به طور کارآمد و به روشی قابل اطمینان و دائم ثبت کند. خود دفترچه نیز می تواند برنامه ریزی شود تا به طور خودکار معاملات را صورت دهد.

برای استفاده به عنوان یک دفترچه توزیع شده، یک بلاک چین به طور معمول توسط یک شبکه نظیر به نظیر مدیریت می شود که به صورت دسته جمعی به یک پروتکل برای ارتباطات درون گره و اعتبار بخشیدن به بلوک های جدید پایبند هستند. پس از ثبت، داده ها در هر بلوک معین، بدون تغییر کلیه بلوک های بعدی که نیاز به اجماع اکثریت شبکه دارد، به صورت بازگشتی قابل تغییر نیست.

بلاک چین توانست بدون نیاز به یک منبع معتبر یا سرور مرکزی، مشکل هزینه‌های دوگانه (دو بار خرج کردن) را برطرف کند. این اختراع آن را به اولین ارز دیجیتال تبدیل کرد.

طراحی بلاک چین به گونه ای است که برای عموم قابل خواندن است، و توسط ارزهای رمزنگاری شده به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند.

شایان ذکر است که بلاک چین نوعی پیمنت ریل (Payment Rail) محسوب می شود.

انواع

در حال حاضر حداقل چهار نوع شبکه بلاک چین وجود دارد:

بلاک چین عمومی (Public blockchains)

بلاک چین عمومی محدودیت دسترسی ندارد و بیشترین سهم بین انواع بلاک چین را تشکیل می دهند.

در این بلاک چین ها هر شخص می تواند معاملات انجام شده را مشاهده کند و نرم افزارهای لازم را نیز دانلود کند. هرکس با اتصال به اینترنت می تواند همانند یک کاربر اعتبارسنجی شده تراکنش ها را برای آن ارسال کند و یا به یک کاربر معتبر تبدیل شود.

معمولاً چنین شبکه هایی برای کسانی که آن ها را تأمین می کنند انگیزه های اقتصادی ارائه می دهند.

بلاک چین خصوصی (Private blockchains)

یک بلاک چین خصوصی سیستم های متمرکز و با مجوز می باشد. هرکس تنها زمانی می تواند به آن بپیوندد که از طرف ادمین شبکه به آن دعوت شود. در این حالت، دسترسی شرکت کنندگان و اعتبارسنجی را همانند یک پلتفرم بسته (Closed Platform) محدود می کند و با این قوانین تعیین می کند چه کسی می تواند زنجیره را ببیند و بنویسد.

بلاک چین ترکیبی (Hybrid blockchains)

این نوع ترکیبی از سیستم های متمرکز و غیرمتمرکز می باشد. در بلاک چین ترکیبی، عملکرد دقیق زنجیره می تواند بسته به آن که از هرکدام از بخش های متمرکز و غیرمتمرکز بهره می گیرد، متفاوت باشد.

بلاک چین جانبی (Sidechains)

بلاک چین جانبی در واقع یک نقش برای دفترچه بلاک چین است که به طور موازی با یک بلاک چین اصلی اجرا می شود. ورودی های بلاک چین اصلی (جایی که ورودی های گفته شده معمولاً دارایی های دیجیتال را نشان می دهند) می توانند به یا از بلاک چین جانبی مرتبط شوند. این امر به این نوع بلاک چین اجازه می دهد تا به طور مستقل از بلاک چین اصلی کار کند. به عنوان مثال، با استفاده از یک وسیله جایگزین برای نگهداری رکوردها، الگوریتم اجماع متناوب و غیره).

شرح بیش تر در رسانه ها و مقالات:

1. بلاک چین؛ زنجیره بزرگ اطمینان در مورد دارایی ها ـ  9 آبان 1394 (اکونومیست)
2. یک صندوق مجازی با سرمایه مجازی فراوان که سرمایه داری ندارد ـ 1 خرداد 1395 (نیویورک تایمز)
3. بیت کوین؛ مبانی اولیه برای سیاست گذاران ـ 30 مهر 1392 (مرکز مرکیتس)
4. حقایقی درباره بلاک چین ـ 28 دی 1395 (نشریه هاروارد بیزینس ریویو ـ وابسته به دانشگاه هاروارد)
5. آیا بیت کوین یک ارز غیرمتمرکز می باشد؟ ـ 19 مهر 1395 (انجمن مهندسین برق و الکترونیک IEEE)

شرح بیش تر در ویکی پدیا